Friday, August 10, 2007

એ તમને નહીં સમજાય….

બીજલી અને તેનો વર રોજ બાજુના ગામડેથી અહીં શાક, ફળ વેચવા આવતા. બંને મહેનતું હતાં. યુવાન હતા. અને પોતાની મીઠી બોલીથી ઘરાકને પ્રસન્ન કરતાં તેમને આવડતું હતું. જો કે તેમનો ભાવ હમેશાં વ્યાજબી.રહેતો. પતિ પત્ની કયારેય કોઇ ને છેતરતા નહીં. સતત હસતા રહેતા આ દંપતિના આમ તો લગભગ બધા બાંધેલા, નિયમિત ઘરાક હતા. બધો માલ ખાલી કરી ને જ રોજ જતા. સાંજે સાત વાગે તેમની છેલ્લી બસ આવતી. અને પતિ , પત્ની હાથમાં આવેલ પૈસા ગણતા બસ માં રવાના થઇ જતા. છેલ્લા એક વરસથી તેઓ અહીં શાક વેચવા આવતા. તેમના જેવા બીજા પણ કેટલાયે શાકવાળા અહીં આવતા. તેમને કયારેક વધેલું શાક પાછું લઇ જવું પડતું. પણ બીજલી ને તો બધું શાક ખાલી થઇ જ ગયું હોય. કદાચ તેમની મીઠી જીભ, તેમની સરળતા અને કોઇ ને ન છેતરવાની તેમની વૃતિ આ માટે કારણભૂત હતી.


આજે બીજલી ના વરને શરીરે થોડું અસુખ જેવું હતું. તેથી બીજલી એકલી જ શાક લઇ ને આવી હતી. તેઓ તો રોજનું કમાઇ ને રોજ ખાવાવાળા. શાક વેચી ને જાય ત્યારે તેમનો ચૂલો પેટતો. એટલે બીજલી ને અનિચ્છાએ પણ પતિને મૂકી ને આવવું પડયું. પણ આજે બીજલી નો જીવ સ્વાભાવિક રીતે જ ઉતાવળમાં હતો. આજે બને તો શાક જલ્દી વેચી તેને વહેલાસર ઘર ભેગા થઇ જવું હતું. પણ સાથે સાથે શાક પડયું રહે એ પણ પોષાય તેમ નહોતું. અને મોટા ભાગના ઘરાકો સાંજે તડકો નમે પછી જ આવતા. એટલે બહુ વહેલું પહોંચવાની કોઇ શકયતા નહોતી.

થોડા ભાવ ઓછા કરી ને યે તેણે જલ્દી જલ્દી શાક ખાલી કરવા માંડયું. અને મોટા ભાગનું શાક તો ખાલી થઇ ગયું. માત્ર થોડા બોર ઘરાકની રાહ જોતા હતા. તેની બસનો સમય પણ થવા આવ્યો હતો. આજે બોર પાછા લઇ જવા પડશે કે શું ? બીજલી હવે કયારની ઉંચી નીચી થતી હતી. તેનું મન તો ઘેર પહોંચી ગયું હતું. પણ બોર વેચાઇ જાય તો પાછા ન લઇ જવા પડે..વળી આજે તો પતિ માટે દવા પણ લઇ જવાની હતી. એટલે તે થોડી લાલચમાં પણ હતી. તેણે આશા રાખી બે પાંચ મિનિટ વધુ રાહ જોવાનું નક્કી કર્યું.
ત્યાં જ એક ગાડી પાસે આવી ને ઉભી રહી. એક શેઠાણી તેમાંથી ઉતર્યા. બીજલી ને હાશ થઇ ! હવે બોર વેચાઇ જશે. શેઠાણીએ પાસે આવી બોર હાથમાં લીધા. બોર સરસ મજાના તાજા જ હતા. પણ ભાવ ઓછા કરાવવાના ઇરાદાથી બોલી ઉઠયા , ‘ કેવા છે ? તાજા નથી લાગતા. ’

બીજલી કહે, ’ ના, ના, એકદમ તાજા અને મીઠા છે. લો, ચાખો. ’ કહી એક મોટું સરસ મજાનું બોર આપ્યું. શેઠાણીએ ઉભા ઉભા મોટું બોર નિરાંતે ખાધુ. પછી કહે, ‘ આ તો તું શોધીને આપે..એ તો સારું જ હોય ને. એમ ખબર ન પડે. કહી બીજા ત્રણ ચાર બોર જાતે લઇ ઉભા ઉભા ખાધા. બીજલી અકળાતી હતી. બોર લેવા આવ્યા છે કે ખાવા ? પણ આજે પોતાને બોર વેચવાની ગરજ હતી તેથી કંઇ બોલી નહીં. ત્યાં શેઠાણીએ ભાવ પૂછયો. ભાવ સાંભળીને કહે, ‘ ના રે, વીસ રૂપિયે કિલો તે હોતા હશે ? બોલ, દસ માં દેવા છે ?બીજલી આમે ય ગુસ્સે થઇ હતી. કદાચ જવાની ગરજને લીધે આપી પણ દેત. પણ શેઠાણીની વૃતિ જોઇ તેને ગુસ્સો આવ્યો હતો. તેથી બોર આપવાનું મન ન થયું. તેણે સાફ ના પાડી દીધી. ભલે પાછા લઇ જવા પડે..આને તો નથી જ આપવા.

અને શેઠાણી ને ખબર હતી. કે આ લોકોને ગામડે પાછા જવાનો ટાઇમ થઇ ગયો છે. એટલે નહીં આપે ને જશે કયાં ? રાહ જોઇ જોઇ ને પાંચ સાત મિનિટ જોશે. એટલે ધીરજ ધરીને દલીલ કરતા રહ્યા. ત્યાં સાઇકલ પર એક કાકા આવ્યા. અને ધીમેથી પૂછયું, ‘ બેન, કેમ આપ્યા બોર ? ’બીજલીએ કાકા સામે જોયું અને બોલી, ‘ કાકા, લઇ જાવ. તમને ઠીક લાગે તે આલજો.’કાકાએ કંઇ બોલ્યા સિવાય બધા બોર લીધા અને પૂછ્યું, ‘ પંદર રૂપિયા ચાલશે ? ‘બીજલી મીઠુ હસીને કહે, ‘ કાકા, દસ આપત તો યે ચાલત. ’અને બીજલીએ પ્રેમથી કાકા ના હાથમાં બોરની કોથળી મૂકી.પેલા શેઠાણી જરા ધૂંધવાઇને તરત બોલ્યા, ‘ હું કયારની કે’તી તી તો મને કેમ ન આપ્યા ? ‘બીજલી શાંતિથી બોલી,‘ એ તમને નહીં સમજાય.’
...................................................
રચયિતા : નીલમ દોશી

1 comment:

Anonymous said...

are vah ! mari rachana sundar picture sathe joi aananda thayo.

http://paramujas.wordpress.com

nileshbhai, thanks.

વાચકોના પ્રતિભાવ